Zastosowanie PHP

Tworzenie programu

Tworzenie jakiegokolwiek programu komputerowego jest możliwe wtedy, gdy mamy do dyspozycji odpowiednie środowisko programistyczne. Co to znaczy? Tylko tyle, że aby tworzyć program potrzebne są... inne programy. Jeżeli wszystkie potrzebne programy zawarte są w jednym pakiecie, to mówimy wtedy o zintegrowanym środowisku programistycznym, tak zwanym IDE (ang. Integrated Development Environment). Rozwinięciem koncepcji IDE jest RAD (ang. Rapid Application Development) - jest to sposób programowania i technologia polegające na udostępnieniu programiście dużego zestawu gotowych komponentów (np. zapewniających dostęp do bazy danych). Najbardziej znane narzędzia tego typu tworzy firma Embarcadero (dawniej Borland) na przykład Delphi (obiektowy Pascal), Borland C++ Builder (obiektowy C++), Embarcadero RADPHP (PHP). To jeszcze nie koniec - istnieją obecnie środowiska jeszcze wyższego poziomu, w których na przykład można programować w różnych językach , są to tak zwane platformy programistyczne, inaczej frameworki, (ang. framework - struktura). Jedną z bardziej znanych jest .NET Framework, w skrócie .NET co się wymawia dot net.

W tym momencie musisz zrozumieć bardzo ważną rzecz: choćbyś stosował najbardziej zaawansowane narzędzie, to i tak najważniejsze fragmenty programu programista musi "wklepać ręcznie" pisząc odpowiedni kod. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta - maszyny jak dotąd nie potrafią myśleć, a właśnie myślenie jest podstawą programowania. Chcę jeszcze zwrócić uwagę na to, że bardziej zaawansowane narzędzia, zawsze wymagają większej wiedzy i umiejętności, aby się nimi posługiwać. Porównaj rower i samochód - jednym i drugim można jeździć, tyle że nauka jezdy samochodem trwa trochę dłużej...

Mamy to szczęście, że do tworzenia kodu PHP (szczególnie na podstawowym poziomie) w zupełności wystarczy bezpłatne oprogramowanie, które poznasz już na następnych zajęciach.

Podczas tworzenia każdego programu, wyróżnić można następujące etapy:

1. Pisanie kodu źródłowego. Na podstawowym poziomie, w PHP wystarczy nam do tego prosty edytor tekstu.
2. Testowanie programu. Polega ono na uruchomieniu całości lub fragmentu programu i sprawdzeniu, czy działanie jest zgodne z naszymi oczekiwaniami. Najczęściej przeprowadza się to dla różnych danych. PHP należy, jak już wspominaliśmy, do języków interpretowanych, a więc będzie nam potrzebny interpreter PHP.
3. Wyszukiwanie i poprawianie błędów. Przy tym punkcie należy się zatrzymać, o ile bowiem dwa poprzednie dają radość tworzenia, o tyle tutaj wymagana jest cierpliwość i mocne nerwy. Od razu powiem dla jasności, że chyba nie narodził się jeszcze programista, który sobie ot tak siada i tworzy kod, całkowicie wolny od błędów. Zapamiętaj - błędy są nieodłącznym elementem programowania, tak samo ich znajdowanie i usuwanie.

Jak działają skrypty PHP

PHP służy do tworzenia dynamicznych stron WWW. Pliki tych stron, jak już powinniśmy wiedzieć, znajdują się na serwerze WWW. Jeżeli w skład oprogramowania serwera wchodzi interpreter PHP, to możemy w naszych dokumentach HTML umieszczać skrypty PHP. Jak więc widzimy PHP działa po stronie serwera, w odróżnieniu od JavaScript działającego po stronie użytkownika. Jak to wygląda w praktyce? Poniższy rysunek powinien to wytłumaczyć:

Każdy program przetwarza dane. Jakie dane przetwarza PHP? Dane wysłane ze strony WWW poprzez formularz. Jeżeli zapomniałeś jak wygląda formularz, to tutaj sobie przypomnisz. Tak więc najpierw musimy stworzyć dokument HTML zawierający formularz i umieścić w nim na przykład kilka elementów input typu text w których będziemy wpisywać jakieś dane oraz przycisk submit, który wyśle te dane na serwer WWW. Ale to nie wszystko. Musimy utworzyć drugi plik, w którym umieścimy skrypt PHP - będzie to plik docelowy, którego adres wpiszemy jako wartość atrybutu action formularza. Przeanalizujmy działanie na konkretnym przykładzie. W tej chwili nie analizuj skryptu PHP, przyjdzie na to czas już niebawem, teraz chodzi o to, abyś zobaczył jak to działa:

1. Tworzymy przykładowy plik formularz.html zawierający formularz:

   <!doctype html>
   <html>
     <head>
       <title>Wysyłanie danych na serwer WWW poprzez formularz</title>
       <meta charset="UTF-8" />
     </head>
     <body>
       <form action="wyniki.php" method="post">
         <input type="text" name="pole_1" />
         <input type="text" name="pole_2" />
         <input type="submit" name="wysyla_na_serwer" value="Wyślij" />
       </form>
     </body>
   </html>
   

   Ta strona będzie wyglądać następujaco: Odwiedzający stronę, klika przycisk Wyślij, co powoduje wysłanie danych wpisanych w polach tekstowych na serwer WWW.
2. Oprogramowanie serwera odnajduje plik wyniki.php:

   <!doctype html>
   <html>
     <head>
       <title>Działanie prostego skryptu PHP</title>
       <meta charset="UTF-8" />
     </head>
     <body>
       <?php
         $suma=0;
         $ok=true;
         if (isset($_POST['wysyla_na_serwer']))
         {
          $a=$_POST['pole_1'];
          $b=$_POST['pole_2'];
          if (is_numeric($a) && is_numeric($b)) $suma=$a+$b; else $ok=false;
         }
         if (!$ok) echo 'Błędne dane!'; else echo 'Suma = '.($a+$b);
       ?>
     </body>
   </html>
   

   Ten plik jest normalnym dokumentem HTML, tyle że posiada inne rozszerzenie. Ponieważ plik ma rozszerzenie .php, więc powinny znajdować się w nim skrypty PHP - zaczyna więc działać interpreter PHP.
3. Interpreter PHP czyta plik wyniki.php napotka w nim <?php, co oznacza początek skryptu i wykonuje ten skrypt. Ponieważ nie potrafisz jeszcze pisać skryptów, wyjaśniam, że pokazany skrypt oblicza sumę dwóch liczb wpisanych w polach formularza
4. Po zakończeniu wykonywania skryptu, serwer WWW wysyła stronę wyniki.php do przeglądarki.

Praca domowa

Opisz w zeszycie, własnymi słowami w jaki sposób działają skrypty PHP.